Điểm đặc biệt của tranh gốm sứ Bát tràng không phải ai cũng biết

Vẽ tranh là thú vui tao nhã của người Việt, ngoài ra tranh còn giúp trang trí cho ngôi nhà thêm đẹp. Trong rất nhiều dòng tranh đang có mặt trên thị trường hiện nay như tranh sơn dầu, tranh lụa, tranh giấy, tranh cát… thì tranh gốm sứ Bát Tràng đang được lòng của rất nhiều người.

Tranh gốm sứ Bát Tràng mang nhiều nét độc đáo

Tranh gốm sứ Bát Tràng có điểm gì đặc biệt?

Tranh gốm sứ Bát Tràng chính là sự kết hợp hoàn hảo giữa thể loại tranh truyền thống và kỹ thuật làm gốm điêu luyện. Theo những nghệ nhân có thâm niên tại làng Bát Tràng thì tranh gốm sứ đã có từ rất lâu đời, song các sản phẩm tranh gốm sứ Bát Tràng chỉ thực sự phát triển khoảng 20 năm trở lại đây.

Nguyên liệu chính để làm tranh chính là từ đất sét và đất cao lanh, được nung ở nhiệt độ cao 1200 độ C nên màu của tranh thường sẽ được lưu giữ mãi mãi. Các sản phẩm tranh gốm sứ thường không sản xuất đại trà mà được làm thủ công bằng tay, mỗi bức vẽ đều mang nét đặc trưng về phong cách vẽ của nghệ nhân – chính điều này đã tạo nên sự độc đáo và khác biệt cho từng sản phẩm gốm sứ Bát Tràng.

Tranh gốm sứ Bát Tràng thường được chia thành 2 loại phổ biến là tranh hoa văn đắp nổi và tranh sứ hoa văn vẽ trơn. Có rất nhiều người thường hay bị nhầm lẫn giữa 2 dòng tranh này.

Tranh gốm sứ Bát tràng gồm 2 loại: tranh đắp nổi và tranh vẽ trơn

Tranh sứ thường sẽ có nền trắng của đất cao lanh, các họa tiết được vẽ trơn tru trên nền trắng để tạo sự sắc nét, tinh xảo. Còn với tranh gốm thì sẽ có nền đất đỏ, tranh thường được ghép bằng cách mảnh lại với nhau, cảnh vật trang trí trên gốm đều được đắp nổi bằng tay. Do đó, những bức tranh gốm sứ thủ công vừa có giá trị sử dụng vừa có cả giá trị thẩm mỹ trong tác phẩm.

Với một bức tranh gốm sứ thì khâu quan trọng nhất thường chính là khâu vẽ. Để có được một bức tranh vừa đẹp và có hồn thì đòi hỏi người nghệ nhân vẽ tranh phải có tay nghề cao, nét vẽ thanh thoát. Mỗi nét vẽ sẽ tạo ra nét độc đáo riêng của mình cho dù là cùng một loại sản phẩm. Để tạo sự riêng biệt và làm nổi bật bức tranh người họa sĩ vẽ tranh cần phải có sự sáng tạo và cả kinh nghiệm trong nghề.

Các công đoạn tạo nên tranh gốm sứ Bát Tràng

Cũng giống như các loại đồ gốm sứ Bát Tràng khác, để tạo ra một bức tranh gốm sứ hoàn chỉnh người thợ Bát Tràng cũng phải trải qua nhiều công đoạn khác nhau.

+ Đầu tiên, khi có nguyên liệu là cao lanh hoặc đất sét đỏ, người thợ làm gốm sẽ pha thành hồ loãng rồi đóng vào khuôn riêng, đem đi phơi khô.

+ Tiếp theo, nghệ nhân bắt đầu vẽ từng chi tiết lên sản phẩm bằng tay, công đoạn này cực kỳ quan trọng bởi nó là điểm mấu chốt tạo nên sự khác biệt cho một bức tranh. Việc sáng tác tranh trên gốm yêu cầu người vẽ phải có tay nghề cao, nét vẽ phải uyển chuyển dứt khoát. Nếu vẽ sai sẽ phải cạo bỏ lớp màu trên bề mặt tranh, việc vẽ lại sẽ rất khó khăn.

Nghệ nhân Bát Tràng vẽ tranh trên gốm sứ

+ Sau đó, tranh được phun men riêng để tạo độ bóng đẹp cho sản phẩm trước khi tiến hành bước cuối cùng là nung sản phẩm.

Tất cả các khâu làm gốm Bát Tràng đều phải được làm một cách cẩn thận tỉ mỉ, bởi chỉ cần một khâu nào đó bị sai sót đều có thể gây ra hiện tượng bị co men hoặc có vết nứt, thì sản phẩm đó coi như bỏ đi. Đó cũng chính là lý do vì sao tranh gốm Bát Tràng luôn có cốt dày, chắc khá nặng còn tranh sứ thì có lớp men trắng đều mọng và bóng.

Tranh là một sản phẩm mang tính nghệ thuật cao, chính vì vậy mà yêu cầu đối với những dòng sản phẩm này cũng rất khắt khe. Phần lớn khách hàng đến mua tranh gốm sứ Bát Tràng thường lựa chọn những bức tranh có cảnh thôn quê, cây đa, bến nước, mái đình, phong cảnh nước non… vì nó thường mộc mạc, gần gũi với đời sống người dân nhưng lại đang mất dần trong thời hiện đại.

Ngoài ra, nhiều người chọn mua tranh gốm sứ Bát Tràng vì nó mang ý nghĩa phong thủy, giúp đem lại sự may mắn hạnh phúc với những các bức vẽ về bát mã truy phong, tùng trúc cúc mai, tùng hạc, vinh quy bái tổ, Phúc Lộc Thọ…

Ưu điểm của tranh Bát Tràng là gì?

Xuất hiện trên thị trường khá trễ, khoảng 20 năm trở lại đây nhưng các dòng tranh gốm sứ Bát Tràng luôn được ưa chuộng cả trong và ngoài nước. Lý do mà các dòng sản phẩm tranh Bát Tràng được nhiều người quan tâm và mua là bởi:

♦ Nếu ở những loại tranh khác đa số đều được dập từ khuôn mẫu rồi mới in ra hàng trăm bức giống nhau, không có nét gì khác biệt thì ở tranh gốm Bát Tràng tất cả sản phẩm đều được làm thủ công bằng tay, dù có chung 1 chủ đề nhưng ở mỗi bức đều có 1 hương sắc riêng, không bức nào giống bức nào.

♦ Vì tranh Bát Tràng được làm từ gốm nên dù có bị ngâm trong nước hay đốt trên lửa cũng không vấn đề gì. Điều này hoàn toàn hơn hẳn so với những dong tranh được in trên giấy, lụa hoặc da…

♦ Nguyên liệu gốm Bát Tràng được làm từ cao lanh hoặc đất sét đỏ, qua quá trình xử lý nghiêm ngặt nên màu sắc của những bức tranh rất bền, khó có thể bị phai hay nhòe dù không được bảo quản kỹ càng. Còn với những bức tranh làm từ chất liệu khác thì màu sắc rất dễ phai theo thời gian.

Màu sắc tranh gốm sức tươi sáng, nét vẻ có hồn, kiểu dáng đa dạng

♦ Có một điều bạn thường lo lắng khi mua các dòng tranh bằng giấy hay tranh thiêu chính là sự ẩm mốc sau thời gian sử dụng có thể làm hỏng cấu trúc bức tranh, thì với tranh gốm sứ Bát Tràng bạn có thể yên tâm khi sử dụng bởi sản phẩm được nung ở nhiệt độ cao nên dù thời thiết có thay đổi thất thường thì tranh vẫn không có những dấu vết ẩm mốc khó chịu.

♦ Với những bức tranh thông thường sẽ rất dễ bị những con côn trùng hoặc loài gậm nhấm làm hỏng thì ở các tranh gốm sứ Bát Tràng điều này sẽ không bao giờ có thể xảy ra.

Có thể nói, với mỗi bức tranh gốm sứ Bát Tràng chình là một đứa con tinh thần của của các nghệ nhân khi mang cả cái tâm, cái thần thái vào trong từng nét vẽ. Cần phải có sự tập trung và hết sức kiên nhẫn mới có thể cho ra một sản phẩm đẹp và có hồn. Với bàn tay và óc sáng tạo của mình, các nghệ nhân gốm sứ Bát Tràng đã và đang tạo ra những sản phẩm tranh gốm sứ tinh xảo, có tính thẩm mỹ cao và góp phần nâng cao tinh hoa gốm sứ nước nhà.

Hiện nay bạn có thể mua các loại tranh gốm sứ Bát Tràng tại địa chỉ: